همه چیز در مورد حرم حضرت معصومه و مسجد جمکران
استان قم یکی از استان های بسیار کوچک ایران است که با وجود انکه مساحت بسیار کمی دارد، اما در برگیرنده آثار باستانی، زیارتگاه همانند حرم حضرت معصومه و تفریحگاه های زیادی است و به عنوان یکی از شهر های مذهبی و زیارتگاهی ایران شناخته می شود.
از جمله اماکن زیارتی این شهر حرم حضرت معصومه و جمکران است که از قطب های اصلی توریستی این شهر می باشند و در ادامه در خصوص این زیارتگاه توضیحاتی را شرح می دهیم. با رهایش کارت همراه باشید
حرم حضرت معصومه در کجا قرار دارد؟
حرم مطهر حضرت معصومه در شهر قم و در مرکز این شهر واقع شده است. این حرم از قسمت شمالی به میدان آستانه، از قسمت شرقی به خیابان آیت الله مرعشی نجفی و از سمت جنوب به مسجد اعظم و خیابان موزه و در نهایت از سمت غرب نیز به مدرسه فیضیه قم منتهی می گردد. با توجه به وسعت بسیار کم شهر قم و همچنین با توجه به شهرت حرم مطهر حضرت معصومه (س) پیدا کردن این آستان مقدس بسیار راحت است و پس از ورود به شهر قم به راحتی می توان به این زیارتگاه دسترسی پیدا کرد.
آشنایی با حرم حضرت معصومه
حرم حضرت معصومه (س) در میان یک بقعه که دارای بلندی 20 متر است، قرار گرفته است و توسط کاشی هایی نفیس و زیبا پوشیده شده است. دور تا دور این مرقد مطهر دیواری به بلندای دو متر قرار گرفته است که در سال 950 بنا شده است و به وسیله کاشی های معرق نیز آراسته شده که اکنون این دیوار را با ضریح مشبکی از جنس نقره پوشانده اند. در رابطه با حرم مطهر حضرت معصومه (س) لازم به ذکر است که در حرم پادشاهانی از قبیل: 4 تن از پادشاهان صفوی، 2 تن از پادشاهان قاجار و تعدادی از شاهزادگان قاجار نیز در این حرم مطهر مدفون شده اند.صحن های حرم حضرت معصومه
حرم مطهر حضرت معصومه دارای سه صحن است که عبارتند از:- صحن نو (اتابکی): این صحن دارای چهار ایوان شمالی، جنوبی، شرقی و غربی است که ایوان شمالی آن ورودی از میدان آستانه و ایوان جنوبی آن ورودی از سمت قبله و ایوان شرقی ورودی از سمت خیابان ارم و در نهایت ایوان غربی نیز همان ایوان معروف آینه است.
- صحن عتیق (قدیم): صحن عتیق به عنوان اولین ایوانی است که در این حرم بنا شده است که توسط چهار ایوان زیبا فرا گرفته شده است که عبارتند از ایوان های: جنوب که همان ایوان طلا است و ایوان شمالی که ورودی فیضیه به صحن می باشد و ایوان غربی که ورودی مسجد اعظم به صحن می باشد و در نهایت ایوان شرقی که ایوان ورودی صحن عتیق به صحن نو می باشد.
- صحن صاحب الزمان: صحن صاحب الزمان دارای مساحت 8 هزار متر مربع است که از چهار طرف دارای ورودی می باشد.دیواره هایی که در اطراف این صحن قرار دارند توسط کتیبه های قرآنی نقاشی شده اند و خطوط کوفی و بنایی در ساختار آن به چشم می خورد.
رواق های حرم حضرت معصومه
به صورت کلی محدوده هایی که به ضریح نزدیک تر باشند را رواق می گویند که این حرم مطهر دارای 4 رواق است که عبارتند از:- رواق بالاسر که محوطه ای در میان مسجد بالاسر تا ضریح مطهر است و با آینه کاری و گچ کاری های بسیار زیبا آراسته شده است.
- رواق معروف به دارالحفاظ که محوطه بین ایوان طلا و ضریح مطهر می باشد
- رواق آینه که این رواق در قسمت زنانه قرار گرفته است و در پایین حضرت واقع شده است
- رواق پیشرو که محوطه ای در میان مسجد طباطبایی تا ضریح مطهر می باشد.
موزه حرم حضرت معصومه
در طی دوران های مختلف در طول تاریخ، اشیای گران بها و مختلفی به حرم حضرت معصومه آورده شده و به حضرت اهدا شده است که در سال 1314 بنیاد معارف اقدام به ساخت موزه آستانه کرد و بعد ها این موزه به محلی در قسمت کناری مدرسه فیضیه و در مجاورت دفتر تولیت آستانه انتقال داده شد و به عبارت دیگر آن را در قسمت ساختمان موزه سابق بنا کردند. از جمله اشیاهای نفیسی که در این موزه جمع آوری شده است، عبارتند از: قرآن های خطی، 12 قطعه فرش برای قبر پادشاهان قاجار، بخشی از پرده کعبه که توسط امام خمینی به این موزه اهدا شده است، مسکوکات قدیمی و زرین و سیمین اسلامی که مربوط به عصر خلفای عباسی تا دوران معاصر هستند، قالیچه های نفیس، در های زرین و سیمین، چلچراغ، قندیل و شمعدان و بسیاری از موارد دیگر.مسجد جمکران چند سال قدمت دارد؟
در 17 ام ماه رمضان سال 373 هجری از سوی امام زمان عج دستور ساخت مسجد جمکران به حسن ابن مثله ابلاغ شد و ایشان به حسن بن مثله فرمودند: مردم را بگو تا به این موضع رغبت کنند و در این جا دو رکعت تحیت مسجد و دو رکعت نماز صاحب الزمان بگذارند. این مسجد در شش کیلومتری شهر قم و یا در 15 کیلومتری شرق قم در روستای جمکران واقع شده است و در قرن های بسیار زیادی پناهگاه شیعیان و عبادتگاه آنها بوده است و تا کنون قدمت این مسجد به 1068 سال می رسد.مساحت مسجد جمکران
این مسجد در زمینی به مساحت 40 هزار متر مربع واقع شده است و حدود 25 هزار متر از آن به مساحت خود مسجد تعلق دارد و مابقی مساحت نیز صحن مسجد را تشکیل می دهد. در قسمت شمالی این مسجد تالاری بسیار وسیع قرار دارد که توسط سه ستون سنگی پر از نقش مسقف شده است. لازم به ذکر است که هر کدام از این ستون ها دارای ارتفاع 5 متری هستند. در قسمت شرقی صحن مسجد، تالار وسیعی به طول 513 متر و عرض 54 متر وجود دارد.چرا مسجد جمکران پنج گنبد دارد؟
مسجد جمکران برخلاف حرم حضرت معصومه دارای 5 گنبد است که یکی از این گنبد ها به صورت کاشی کاری شده است و بر روی قسمت شبستان مقام قرار دارد. 4 مسجد دیگر نیز هر کدام در کنار مسجد و یا گنبد اصلی قرار دارند که از آنها به عنوان نواب اربعه یاد می شود. منظور از نواب اربعه اشخاصی است که امام زمان عج آنها را به عنوان نواب اربعه در نظر گرفته است که این افراد نائبان خاص این حضرت هستند و اسامی آنها عبارتند از:- ابو عمرو عثمان بن سعید عمری
- اباجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری
- ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی
- ابوالحسن علی بن محمد سمری
نظرتان را بنویسید