قم کجاست؟ قدم به قدم در شهر قم
آیا تا به حال به شهر قم سفر کرده اید؟ آیا از موقعیت جغرافیایی این شهر و یا مکان های دیدنی آن اطلاع دارید؟
با وجود اینکه قم شهر بسیار کوچکی است، اما یکی از استان های ایران محسوب می شود که در 125 کیلومتری جنوب تهران واقع شده است و یکی از شهرهای مهم در رابطه با گردشگری مذهبی به حساب می آید و بیشترین حجم گردشگری آن به بارگاه حضرت معصومه تعلق می گیرد. با رهایش کارت همراه باشید
بر اساس نظر باستان شناسان قم یکی از نخستین مکان های روی زمین است که احتمالا انسان های اولیه در آن زندگی می کردند. با این وجود قدمت شهر قم را می توان در حدود 10 هزار سال در نظر گرفت.
آنطور که در تاریخ ایران ذکر شده است در زمان های مربوط به قبل از ساسانیان قم تخریب می شود و شخصی به نام قباد ساسانی در زمان بازگشت از جنگ با هیاطله، فرمان تجدید آبادی این شهر داده می شود.
در این قسمت برخی از مکان های باستانی و زیارتی قم را برای شما عزیزان شرح دادیم اما در این بخش لازم به ذکر است که شهر قم علاوه بر این مکان های باستانی ذکر شده دارای مکان های باستانی دیگری نیز می باشد.
به عنوان مثال: گنبد سبز قم، موزه آستان مقدس حرم حضرت معصومه (س)، خانه یزدان پناه، حمام حاج عسگرخان، کاروانسرای دلاک و … همگی از اماکن باستانی و تاریخی شهر قم به حساب می آیند که علاوه بر این مکان های باستانی، قم دارای مکان های سیاحتی و تفریحی نیز می باشد که در این خصوص می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مکان های زیارتی شهر قم و موقعیت جغرافیایی آنها
حرم حضرت معصومه
آستان مقدس حضرت معصومه در مرکز شهر قم واقع شده است که از قسمت شمالی به میدان آستانه و از سمت شرق به خیابان آیت الله مرعشی نجفی منتهی می شود. این آستان مقدس از سمت جنوب نیز به مسجد اعظم ختم می گردد و در نهایت از سمت غرب نیز به مدرسه فیضه وصل می شود. مرقد مطهر حضرت معصومه (س) دارای 8 درب است که 4 عدد از درب های آن در صحن نو و 2 عدد از آنها در قسمت غربی مرقد واقع شده است. همچنین یک درب آن نیز در خیابان موزه و درب دیگر به ورودی مدرسه فیضه منتهی می شود.مسجد جمکران
مسجد جمکران در قسمت شرق قم در مساحت 250 هکتار و در 6 کیلومتری شهر قم به سمت جاده کاشان و در نزدیکی روستایی به نام جمکران واقع شده است. این مسجد با نام های مسجد صاحب الزمان و مسجد حسن بن مثله جمکرانی نیز شناخته می شود. بر اساس آنچه در تاریخ ذکر شده است، مسجد جمکران به دستور مستقیم اما زمان (عج ) در هفدهم ماه رمضان در سال 373 هجری قمری به وسیله شیخ عفیف و صالح حسن بن مثله جمکرانی ساخته شده است. در رابطه با این مسجد روایت شده است که امام زمان عج به حسن بن مثله سفارش کرده است تا به مردم بگوید که در این مسجد چهار رکعت نماز از قبیل دو رکعت نماز تحیت و دو رکعت نماز صاحب الزمان بخوانند زیرا بر اساس فرموده ایشان این چهار رکعت نماز با دو رکعت نماز در خانه کعبه برابری می کند.مکان های گردشگری شهر قم
قلعه قمرود
قلعه قمرود یکی از بناهای بسیار قدیمی متعلق به شهر قم است که قدمت آن به زمان سلطنت اشکانیان باز می گردد. این قلعه در اطراف قمرود و قسمت شمالی کوه سفید واقع شده است. این قلعه توسط میرزا نظام غفاری و در نزدیکی بخش شرقی قلعه قدیمی قمرود احداث شده است که قلعه قدیمی قمرود قلعه دیگری علاوه بر این قلعه است که متعلق به دوره صفوی می باشد. این قلعه توسط میرزا نظام غفاری برای سکونت خانواده و اطرافیان او در قسمت شرقی قلعه قدیمی قمرود ساخته شده است. قلعه قمرود در بر گیرنده یک بازارچه و حیاط مرکزی بوده است که در گرداگرد آن اتاق هایی وجود داشته است. بنای قلعه دارای دو طبقه بوده که حوضخانه و بادگیر نیز داشته است.کوه خضر نبی قم
یکی از مکان های سیاحتی و زیارتی قم کوه خضر نبی است که باستان شناسان قدمت آن را بیش از 3 هزار سال تخمین زده اند. در این آثار باستانی مسجدی در قله کوه قرار گرفته است که بر اساس گفته ها این مکان را محل زیارت خضر نبی می دانند و به همین دلیل نام آن را کوه خضر نبی گذاشته اند اما به آن کوه سفید نیز می گویند. تا قبل از این شهر قم به میزان کنونی بزرگ شود، بسیاری از عارفان برای نیایش های خود به این کوه می رفتند.مسجد جامع قم
این مسجد در نزدیکی خیابان آذر و در نزدیکی دروازه ری واقع شده است و یکی از مکان های تاریخی و مهم شهر قم به حساب می آید که در ساخت آن، معماری ایرانی به کار گرفته شده است. در رابطه با قدمت این مسجد اظهارات متفاوتی ذکر شده است. برخی از باستان شناسان قدمت آن را مربوط به قرن 6 هجری و همزمان با حکومت سلجوقیان می دانند و برخی دیگر آن را مربوط به سال 265 هجری قمری می دانند و معتقدند که ابوالصدیم حسن بن علی بن آم اشعری این بنا را احداث کرده است.مدرسه فیضیه
این مدرسه در میدان آستانه مقدسه و در مجاورت حرم مقدس حضر ت معصومه (س) واقع شده است که زمان ساخت این بنا به دوران صفویان باز می گردد. در این مدرسه علما و مجتهدین بسیار زیادی سکونت داشته اند و به تحصیل و تحقیق در آن پرداخته اند. در رابطه با علت نامگذاری این مدرسه نیز باید بگوییم که از آنجایی که فیض کاشانی برای مدتی در این مدرسه تدریس می کرده است، آن را به نام مدرسه فیضیه نام گذاری کرده اند.دریاچه نمک حوض سلطان
این دریاچه را به نام های دریاچه شاهی، دریاچه ساوه و دریاچه نمک قم نیز می شناسند که موقعیت جغرافیایی آن در 40 کیلومتری شمال قم و 85 کیلومتری جنوب تهران یعنی در حاشیه بزرگراه خلیج فارس است. این دریاچه دارای دو چاله جدا از هم است که یکی به نام حوض سلطان و دیگری به نام حوض مره است که توسط آبراهه باریکی به هم وصل می شوند.حمام عشقعلی
حمام عشقعلی متعلق به دوران قاجار است و یکی از آثار ملی ایران می باشد که حمام بزرگی بوده و دارای مجرای زنانه ومردانه بوده است.قبرستان شیخان قم
قبرستان شیخان یک قبرستان تاریخی است که در نزدیکی حرم حضرت معصومه (س) واقعه شده است و در آن 6 مقبره وجود دارد که هر کدام از آنها مربوط به عالمانی است که در دوره های مختلف تاریخی دفن شده اند. قدمت این قبرستان به دوره امامان شیعه باز می گردد و همین موضوع باعث ارزشمند بوده این قبرستان شده است. به صورت کلی این قبرستان در ابتدا قبرستان بابلان نامیده میشده است که در اثر عملیات شهرسازی قسمت بزرگی از آن ویران شده و تنها بخشی از آن باقی مانده که در نهایت آن را قبرستان شیخان نامیده اند. بیش از 600 نفر از علما وبزرگان از قبیل: میرزای قمی، زکریا ابن آدم، زکریا ابن ادریس، میرزا جواد ملکی تبریزی و … در این قبرستان دفن شده اند. همچنین لازم به ذکر است که حدود هفت نفر از شهدای حادثه هفت تیر تهران در سال 1360 هجری شمسی و ده ها شهید مربوط به جنگ ایران و عراق نیز در این قبرستان مدفون هستند.خانه حکیم باشی ملاصدرا
این خانه در روستای کهک قم واقع شده است و به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. بخش زیادی از این خانه تخریب شده است و از میان 8 اتاقی که در پیرامون شبستان قرار داشته اند تنها یک اتاق باقی مانده است.بازار قم
یکی از بناهای تاریخی و بسیار زیبای قم را بازار قم به خود اختصاص داده است که این بازار نیز در نزدیکی حرم حضرت معصومه (س) واقعه گردیده است. این بنا توسط استاد حسن قمی در دوره قاجاریان احداث شده و دارای بزرگ ترین سقف ضربی در ایران است. گنبد این بازار از نوع عرقچینی است که پوشش زیر آن شمسه کاری شده است و دارای اسلوب رسمی بندی ویزدی بندی است.کوه نمک قم
این کوه در 15 کیلومتری جاده قم به سمت جعفریه قرار دارد و به عنوان جاذبه های طبیعی استان قم به حساب می آید. بر اساس تاریخ زمین شناسی گنبد نمکی قم دارای قدمت 60 میلیون سال است. در این منطقه گنبد نمکی به نام گنبد نمکی طغرود قرار دارد که تنها گنبد نمکی متقارن در جهان است و دریاچه ای کوچک در دل آن قرار دارد که باعث ایجاد فضای منحصر به فردی شده است. بلور های نمک در این منطقه به صورت تیغه های مشخص و کنگره دار هستند که زیبایی این منظره را دو برابر کرده اند. وسعت این گنبد بسیار زیاد است و تا میزان 3 کیلومتر ادامه دارد.خانه زند
خانه زند که به موزه مردم شناسی نیز شهرت یافته است در مرکز بافت قدیمی قم در کوچه باریکی قرار گرفته است. این خانه مربوط به اواخر دوره قاجار است که نشان دهنده معماری اصیل ایرانی است.غار وشنوه
غار وشنوه در 60 کیلومتری استان قم واقع شده است و در کوهستان اردهال و بخش جنوبی روستای وشنوه قرار گرفته است. کوهستان اردهال دارای 4 قار است که یکی از آنها غار وشنوه می باشد که در برگیرنده منابع غنی آب است. آب موجود درداخل این غار از طریق شیار های کوهستان در داخل آن جمع می شود و به صورت چشمه از داخل قار غار خارج می شود و به منبع آبی می ریزد. لازم به ذکر است که در اطراف غار وشنوه 21 معدن تاریخی قرار گرفته است که سفالینه های یافت شده از آنها مربوط به 3000 الی 3200 سال قبل از میلاد مسیح هستند.
در این قسمت برخی از مکان های باستانی و زیارتی قم را برای شما عزیزان شرح دادیم اما در این بخش لازم به ذکر است که شهر قم علاوه بر این مکان های باستانی ذکر شده دارای مکان های باستانی دیگری نیز می باشد.
به عنوان مثال: گنبد سبز قم، موزه آستان مقدس حرم حضرت معصومه (س)، خانه یزدان پناه، حمام حاج عسگرخان، کاروانسرای دلاک و … همگی از اماکن باستانی و تاریخی شهر قم به حساب می آیند که علاوه بر این مکان های باستانی، قم دارای مکان های سیاحتی و تفریحی نیز می باشد که در این خصوص می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تالاب بهشت معصومه
- منطقه ییلاقی کهک
- پارک ملی کویر
- دره قاهان
- روستای وشنوه
نظرتان را بنویسید